ΜΟΥΣΙΚΗ, ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ στο νηπιαγωγείο

 

Ο κόσμος είναι ένα μυστήριο για τα μικρά παιδιά. Η περιέργειά τους δεν έχει όρια και η θέλησή τους για μάθηση είναι επιτακτική. «Γιατί;» είναι η πιο συχνή ερώτηση που ακούμε όσοι είμαστε κοντά σε μικρά παιδιά. Αλλά κάθε τι πρέπει να το βιώσουν για να το μάθουν – το να τους απαντάμε προφορικά δεν είναι αρκετό.

Η μουσική , τα μαθηματικά και οι φυσικές επιστήμες πηγαίνουν χέρι –χέρι. Είναι ένας φυσικός συνδυασμός για τα παιδιά. Και σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα που εμπλέκει τις γνώσεις σε ένα όλο, καλό είναι να θυμόμαστε να εμπλέκουμε τη μουσική ,τα μαθηματικά και τις επιστήμες σε εμπειρίες μέσα στην τάξη, αλλά και στο περιβάλλον της τάξης γενικότερα. Η μουσική και ο ρυθμός είναι ζωτικής σημασίας κομμάτι στην ανθρώπινη κουλτούρα. Το να βάζουμε τη μουσική μέσα στην εκπαίδευση των μικρών παιδιών σε όλα τα επίπεδα και τις γνωστικές περιοχές τα ενθαρρύνει να είναι ενεργοί και όχι παθητικοί απέναντι στην  εκάστοτε γνώση που τους προσφέρουμε. Για παράδειγμα, ο ρυθμός, το μέτρο, το τέμπο και η μουσική διάρθρωση γνωστών μουσικών κομματιών στα παιδιά, μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη μαθηματικών δεξιοτήτων και παράλληλα να ενισχύσει πολλές άλλες πτυχές του γενικού προγράμματος στο νηπιαγωγείο.

Η μουσική μπορεί να γίνει πραγματικά ένας «άσσος στο μανίκι», όταν διδάσκουμε μαθηματικά. Η μουσική είναι γεμάτη από κανόνες και τα μαθηματικά είναι αυτό ακριβώς, συγκεκριμένος τρόπος σκέψης βασισμένος σε κανόνες. Εννοείται ότι δε θα προσπαθήσουμε να διδάξουμε στα προνήπια και στα νήπια κλίμακες και είδη ρυθμών αλλά το να «εκθέτουμε» ένα παιδί στη μουσική θα το βοηθήσει να τα μάθει όλα  αυτά ευκολότερα, όταν έρθει η ώρα. Ένας τρόπος για να το επιτύχουμε αυτό είναι να προσφέρουμε πολλά και διαφορετικά μουσικά ερεθίσματα όπως, τζαζ, παραδοσιακή, κλασσική, ποπ, ορχηστρική κλπ. Όσο τα παιδιά  ακούνε και ανταποκρίνονται στους διαφορετικούς ρυθμούς που ακούν, τόσο πιο εύκολα θα ανταποκριθούν αργότερα στους κανόνες που διέπουν τα μαθηματικά.

Όταν πρόκειται να επιλέξουμε μουσική με την οποία να εμπλέξουμε επιστήμες και μαθηματικά , το πρόβλημα μας είναι τι μουσική να επιλέξουμε από τα χιλιάδες κομμάτια που υπάρχουν. Τα παιδιά μαγεύονται κυριολεκτικά με ότι έχει να κάνει με τους πλανήτες και το διάστημα, τα διαστημόπλοια, τα έντομα, τα ζώα γενικότερα… Χρησιμοποιώντας τη φαντασία μας και τη φαντασία των παιδιών μπορούμε να αλλάζουμε τους στίχους από γνωστές μουσικές με θεματολογία η οποία να ενδιαφέρει τα παιδιά. Άλλα θέματα πάνω στα οποία μπορούμε να βασιστούμε είναι:

Ζώα

Εποχές

Χρώματα

Φυτά

Έντομα

Το παιδί

Το σώμα

Τα φύλλα των δέντρων (που αλλάζουν χρώματα, που πέφτουν)

Τροφές

Διάφορες μηχανές

Αισθήσεις

Εργαλεία

Ήχοι

Από πολύ μικρή ηλικία τα παιδιά λατρεύουν να τραγουδούν τους αριθμούς με τη σειρά μαζί με τους ενήλικες. Λέξεις όπως: μεγάλο, μικρό, κάτω, πάνω, πολλά, λίγα, παχύς, αδύνατος, κύκλος, τετράγωνο, τρίγωνο κλπ,  είναι λέξεις που μπορείτε να χρησιμοποιείτε για να φτιάχνετε διάφορα τραγουδάκια με ομοιοκαταληξίες. Τα παιδιά θα τα μάθουν πολύ γρήγορα, πολύ γρηγορότερα από το να προσπαθήσουμε να τους δώσουν να καταλάβουν το νόημα αυτών των εννοιών με άλλο τρόπο.

Τα μικρά παιδιά αγαπούν τους αριθμούς γιατί τους δίνουν μια αίσθηση ότι αν τους ξέρουν ανήκουν στον κόσμο των μεγάλων. Η μουσική μπορεί να χρησιμεύσει για να κάνει τις μαθηματικές έννοιες και την κατανόηση τους πιο εύκολη για τα παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Σύμφωνα με τον Gardner, η ένταξη αυτή (στη μουσική) είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική με τα παιδιά που έχουν μια ισχυρή αίσθηση της ακοής και ανταπόκριση στις μουσικές πληροφορίες. Όταν τα μικρά παιδιά παίρνουν μέρος σε μουσικές δραστηριότητες, αναπτύσσουν ταυτόχρονα και δεξιότητες συλλογισμού, που είναι κρίσιμες για τη μεταγενέστερη μάθηση, καθώς θα αναπτύσσουν έννοιες σε τομείς όπως ο αναλογικός συλλογισμός και η γεωμετρία. Επίσης, σημαντικό είναι να θυμόμαστε οι νηπιαγωγοί ότι για να ενσωματώσουμε τη μουσική σε μαθηματικές δραστηριότητες δε χρειάζονται κάποιες ειδικές μουσικές γνώσεις. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι κρουστά ρυθμικά όργανα και cd με διάφορα τραγούδια που έχουν διαφορετικό ρυθμό και τέμπο.

Η παρουσία των μαθηματικών και των αριθμών στη ζωή μας είναι τόσο έντονη και τα παιδιά το γνωρίζουν αυτό. Υπάρχουν παντού σε πινακίδες, σε πίνακες στο σπίτι, στο δρόμο… Και μπορεί εμείς οι μεγάλοι να μην το καταλαβαίνουμε γιατί είναι μέρος της καθημερινότητάς μας και το προσπερνάμε, αλλά για τα παιδιά είναι ένας ολόκληρος καινούριος κόσμος που επιθυμούν να κατακτήσουν! Αυτό που μπορούμε να κάνουμε λοιπόν είναι να μεταφέρουμε όλους αυτούς τους  αριθμούς και τα μαθηματικά συμβόλα στον κόσμο των μικρών παιδιών μέσα από τη μουσική.