ΠΑΙΔΙΚΗ ΒΑΡΗΚΟΪΑ
Η χειρούργος - ωτορινολαρυγγολόγος Βάντα Φλώρου μας δίνει πληροφορίες για την παιδική βαρηκοϊα, τη σημασία του ακοολογικού ελέγχου νεογνών, τους τρόπους ανίχνευσης και την μέθοδο εξέτασης.
Η σημασία του ακοολογικού ελέγχου νεογνών
Η παιδική νευροαισθητήρια βαρηκοΐα, δηλαδή η βαρηκοΐα που οφείλεται σε βλάβη του κοχλία και του κοχλιακού νεύρου, συναντάται σε ποσοστό 2-4 παιδιών ανά 1000 γεννήσεις. Το ποσοστό αυτό είναι αρκετά υψηλό αν αναλογιστεί κανείς ότι ασθένειες που περιλαμβάνονται στον υποχρεωτικό νεογνολογικό έλεγχο είναι πιο σπάνιες (πχ. Φαινυλοκετονουρία (PKU) με συχνότητα 1 : 15.000 έως 25.000 νεογνά, Συγγενής υποθυρεοειδισμός (ΣΥ) 1:20.000 έως 1: 50.000, Γαλακτοζαιμία 1 : 15.000 έως 50.000).
Η συγγενής παιδική βαρηκοΐα μπορεί να έχει:
1) Γενετικά αίτια: σε ποσοστό 30% αποτελεί μέρος εκδήλωσης κάποιου συνδρόμου ή σε ποσοστό 70% είναι μη συνδρομική βαρηκοΐα που οφείλεται σε μεταλλάξεις.
2) Περιβαλλοντικά αίτια: πχ λοίμωξη με Κυτταρομεγαλοϊό, υπερχολερυθριναιμία, ωτοτοξικά φάρμακα κ.α.
Η ακοή αποτελεί μείζονα παράγοντα ανάπτυξης του λόγου, της επικοινωνίας και της μάθησης. Όσο νωρίτερα εκδηλωθεί μια ελάττωση της ακοής ή απώλειά της, τόσο σημαντικότερα προβλήματα προκαλεί στην ανάπτυξη ενός παιδιού.
Ένας από τους βασικούς τρόπους επίδρασης της βαρηκοΐας στην ανάπτυξη είναι η καθυστέρηση της αμφίδρομης ικανότητας για επικοινωνία (δεκτικής και εκφραστικής δεξιότητας - ομιλίας και γλώσσας). Το γλωσσικό έλλειμμα προκαλεί μαθησιακά προβλήματα που οδηγούν σε μειωμένες ακαδημαϊκές επιδόσεις και μπορεί να έχει αντίκτυπο στις επαγγελματικές επιλογές, όπως και η ίδια η βαρηκοΐα. Επιπλέον η δυσκολία στην επικοινωνία συχνά να οδηγεί σε κοινωνική απομόνωση και κακή αυτοαντίληψη (εικόνα του εαυτού τους).
Οι παραπάνω διαπιστώσεις και το γεγονός ότι όσο νωρίτερα γίνει η παρέμβαση και αντιμετώπιση της βαρηκοΐας τόσο μικρότερες είναι οι επιπτώσεις της , επιτάσσουν την κατά το δυνατόν γρηγορότερη εντόπιση των βαρήκοων παιδιών μετά τη γέννηση.
Τρόποι ανίχνευσης
Σήμερα τα τεχνολογικά μέσα μας επιτρέπουν την ανίχνευση της παιδικής βαρηκοΐας λίγα μόλις εικοσιτετράωρα μετά τη γέννηση. Τα ανιχνευτικά τέστ που εφαρμόζονται είναι οι Ωτοακουστικές εκπομπές και τα Ακουστικά προκλητά δυναμικά, που επιτρέπουν τον έλεγχο της λειτουργίας του κοχλία και της ακουστικής οδού αντίστοιχα. Η εφαρμογή αυτών των τεστ απαιτεί ειδικό εξοπλισμό, ωστόσο είναι ανώδυνη, διαρκεί λίγα λεπτά και μας δίνει μια πρώτη αξιόπιστη εκτίμηση για την ακοή του νεογνού.
Μέθοδος εξέτασης
Η μέθοδος εξέτασης περιλαμβάνει ωτοσκόπηση και στη συνέχεια την είσοδο στον έξω ακουστικό πόρο του νεογνού, ενός βύσματος που αποτελεί πομπό και δέκτη ακουστικού ερεθίσματος.
Αποτέλεσμα
Έλεγχος με Ωτοακουστικές εκπομπές
Το αποτέλεσμα της εξέτασης γίνεται γνωστό σε λίγα λεπτά. Δεν αποτελεί εξέταση καθορισμού του επιπέδου ακοής (ουδού), αλλά αποτελεί εξέταση της λειτουργίας του κοχλία.
- Σε περίπτωση επιτυχίας της εξέτασης βεβαιώνεται η καλή λειτουργία του κοχλία δηλαδή του αισθητηρίου οργάνου της ακοής.
- Σε περίπτωση αποτυχίας δεν τίθεται αυτόματα διάγνωση αλλά η υπόνοια βαρηκοΐας, καθώς η εξέταση επηρεάζεται από παροδικούς παράγοντες, όπως η παρουσία υγρού στο αυτί (πχ αμνιακού). Απαιτείται επανέλεγχος με την ίδια η και άλλες μεθόδους για την οριστική διάγνωση.
- Η εξέταση μπορεί να μην ολοκληρωθεί αν το νεογνό είναι πολύ ανήσυχο ή συντρέχουν άλλοι λόγοι (πολύ θορυβώδες περιβάλλον). Στην περίπτωση αυτή η εξέταση επαναλαμβάνεται σε κατάλληλες συνθήκες.
- Με τη μέθοδο αυτή δεν ανιχνεύονται προβλήματα όπως η ακουστική Νευροπάθεια και η καθυστερημένης έναρξης βαρηκοΐα.
Έλεγχος με Ακουστικά προκλητά δυναμικά
Ακολουθείται η ίδια διαδικασία και ισχύουν τα παραπάνω, με τη διαφορά ότι αποτελούν καταγραφή απαντήσεων ερεθισμάτων της ακουστικής οδού και πέρα από τον κοχλία (εγλεφαλικό στέλεχος). Η εξέταση ενδείκνυται για νεογνά με παράγοντες υψηλού κινδύνου εμφάνισης βαρηκοΐας (πχ. νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας, λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων, λοίμωξη με κυτταρομεγαλοϊό κα.), καθώς και για τη διάγνωση ακουστικής Νευροπάθειας.
Η εξέταση της ακοής των νεογνών καλό είναι να γίνεται εντός του πρώτου μήνα ζωής του βρέφους. Η χρήση των εξεταστικών μεθόδων απαιτεί εκτός από εκπαίδευση, καλή γνώση της παθολογίας του ωτός και της παθοφυσιολογίας των διαφόρων μορφών βαρηκοΐας στην νεογνική ηλικία αλλά και αργότερα στην παιδική ηλικία για τη σωστή διάγνωση και καθοδήγηση των γονέων.
Βιβλιογραφία
http://www.asha.org/public/hearing/Effects-of-Hearing-Loss-on-Development/
http://www.jcih.org/posstatemts.htm
Βάντα Φλώρου
Χειρούργος Ωτορινολαρυγγολόγος
Ειδικευθείσα στην Παιδοωτορινολαρυγγολογία στο Νοσοκομείο Παίδων "Π&Α Κυριακού" Αθηνών και στα Νοσοκομεία St Mary's και Whipps Cross του Λονδίνου
Βασ. Όλγας 67, Θεσσαλονίκη
Τηλέφωνο: 2310 824 498, This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
