Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
Ένα εγχείρημα «τολμηρό» και παράδοξο θα σκεφτούν ίσως αρκετοί όταν το παραπάνω ερώτημα απευθυνθεί όχι σε παιδαγωγούς ενός Γενικού σχολείου, αλλά σε ειδικούς παιδαγωγούς ενός Ειδικού σχολείου. «Τι έχουν να πάρουν τα παιδιά με ειδικές ανάγκες από μια επίσκεψη σε ένα μουσείο;», «Τίποτα δεν θα καταλάβουν», «Πως θα τα ελέγξουμε εντός του χώρου του μουσείου;», «Θα είναι πολύ βαρετό για τα παιδιά». Αυτές οι απαντήσεις είναι πολύ πιθανόν να δοθούν, κάποιες πιθανόν αντανακλούν τα δικά μας συναισθήματα για τον χώρο του μουσείου, έτσι όπως αυτά έχουν διαμορφωθεί από τις προσωπικές μας εμπειρίες και τα βιώματα. Κάποιες πάλι ίσως από τις παραπάνω απαντήσεις αποτελούν γέννημα της άγνοιας και του φόβου μας.
Όμως ως εκπαιδευτικοί οφείλουμε να αγωνιζόμαστε για να ξεπερνάμε τα προσωπικά μας δεσμά, δεσμά φόβου, άγνοιας, προκατάληψης. Έχουμε επιλέξει να αποτελούμε κοινωνούς των μαθητών μας με τον κόσμο που τα περιβάλει, ας μην τα περιορίσουμε λοιπόν εντός των τειχών του σχολείου και της τυπικής μάθησης, ας τολμήσουμε να διαρρήξουμε τα τείχη και να σπάσουμε τα φράγματα, ας τολμήσουμε μια εναλλακτική μέρα μάθησης στο μουσείο..
Γιατί να πάμε στο μουσείο; Τι έχουν να κερδίσουν τα παιδιά μας με ειδικές ανάγκες από μια επίσκεψη στο μουσείο; Ποια είναι τα βήματα σχεδιασμού και προγραμματισμού μιας επίσκεψης σ’ένα μουσείο από ΑμεΑ; Πώς θα αντλήσει ο εκπαιδευτικός πρακτικές οδηγίες πριν από την επίσκεψη; Τι είναι τα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα; Πώς θα ενημερωθεί ο εκπαιδευτικός για το περιεχόμενο της επίσκεψης; Πώς θα προετοιμάσει ο εκπαιδευτικός τους μαθητές του για την επίσκεψη; Τι είδους δραστηριότητες θα μπορούσαν να ακολουθήσουν έπειτα από την επίσκεψη σ’ένα μουσείο;
Στα προαναφερθέντα ερωτήματα θα επιχειρήσει να δώσει απαντήσεις το παρόν άρθρο, στόχος του οποίου είναι να απαλείψει τον φόβο μιας επικείμενης επίσκεψης σε ένα μουσείο και να παρωθήσει εκπαιδευτικούς ειδικής αγωγής να τολμήσουν να σκεφτούν διαφορετικά και να επιλέξουν να βιώσουν μια μουσειακή εμπειρία με τους μαθητές τους.
«Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να συμμετέχει ελεύθερα και να απολαμβάνει την καλλιτεχνική και πολιτιστική ζωή της κοινότητας» (United Nations,2007:10)
Γιατί να πάμε στο μουσείο; Τι έχουν να κερδίσουν τα παιδιά μας με ειδικές ανάγκες από μια επίσκεψη;
Το σύγχρονο μουσείο αποτελεί έναν χώρο με έντονο κοινωνικό, εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα που προωθεί και διευκολύνει την σύναψη σχέσεων μεταξύ διαφορετικών ομάδων και ατόμων, προσφέροντας έναν χώρο χαλάρωσης, ψυχαγωγίας, μάθησης και αποδοχής του διαφορετικού (Ρούπα,2014,σελ.25). Τα οφέλη όσο αφορά τα ΑμεΑ μέσα από την σχέση τους με το μουσείο και την συμμετοχή τους στα προγράμματα που υλοποιεί το μουσείο ποικίλουν. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε τα εξής παρακάτω (Πικοπούλου –Τσολάκη, Γλύτση, 2002, σελ.241):
• Τα παιδιά μαθαίνουν να συνεργάζονται, αφού κατά κανόνα λειτουργούν σε ομάδες
• Υποχωρεί το αίσθημα της κοινωνικής απομόνωσης που μπορεί να νιώθουν, το μουσείο λειτουργεί ως ένα μέσο κοινωνικοποίησης των ΑμεΑ
• Δημιουργείται στα παιδιά ένα αίσθημα ψυχικής πληρότητας και ικανοποίησης
• Ενισχύεται το αίσθημα της συλλογικότητας που ως μέλη/πολίτες ενός συνόλου χρειάζεται να διαθέτουν
• Βελτιώνεται η αυτοπεποίθησή τους καθώς τους δίνεται η δυνατότητα να κάνουν τις δικές τους επιλογές
• Αναπτύσσουν δυνατότητες που έως πρότινος πιθανόν να αγνοούσαν
Πώς θα αντλήσει ο εκπαιδευτικός πρακτικές οδηγίες πριν από την επίσκεψη;
Καλό είναι ο εκπαιδευτικός να ενημερωθεί περισσότερο σχετικά με το μουσείο που θα πραγματοποιηθεί η επίσκεψη, τα περισσότερα μουσεία έχουν ιστοσελίδες που δίνουν σχετικές πληροφορίες. Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε τηλεφωνικώς, ώστε να αντλήσετε χρήσιμες πληροφορίες για την επίσκεψή σας και πιθανόν για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που σας ενδιαφέρει και τον τρόπο διεξαγωγής του, ώστε να μπορέσετε να συνεισφέρετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο κατά την υλοποίησή του. Θα είναι καλό, επίσης ο εκπαιδευτικός να παρακολουθήσει κάποιο ειδικό επιμορφωτικό σεμινάριο που προσφέρεται από ορισμένα μουσεία λίγες ημέρες πριν από τη σχολική επίσκεψη ή στην αρχή και στη μέση του σχολικού έτους.
Απαιτείται λοιπόν να υπάρχει άμεση και έγκαιρη συνεννόηση με τον τμήμα εκπαιδευτικών προγραμμάτων του μουσείου. Καλό θα ήταν οι συνοδοί-εκπαιδευτικοί πριν την επίσκεψη με τα παιδιά να επισκεφτούν μόνοι τους τον χώρο του μουσείου, προκειμένου να τον γνωρίσουν, ώστε να διαπιστώσουν αν όντως είναι προσβάσιμος και κατάλληλος για τα παιδιά. (Πλατη,2004:65-69)
Η επίσκεψη που θα προηγηθεί στο μουσείο θα δώσει την δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να συνομιλήσουν με τους μουσειοπαιδαγωγούς, να τους παρέχουν σημαντικά στοιχεία σχετικά με τους μαθητές τους, ώστε να σχεδιαστούν οι καταλληλότερες δραστηριότητες για τα παιδιά. Επίσης, οι εκπαιδευτικοί θα παραλάβουν οποιοδήποτε έντυπο υλικό, ώστε να το χρησιμοποιήσουν δημιουργικά και να προετοιμάσουν τους μαθητές τους.
Πρόγραμμα για άτομα με Νοητική υστέρηση
στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Ποια είναι τα βήματα σχεδιασμού και προγραμματισμού μιας επίσκεψης σ’ένα μουσείο από ΑμεΑ;
